همه‌چیز درباره موتو جی پی: تاریخچه، تقویم و قهرمانان
موتو جی پی (MotoGP) یکی از پرطرفدارترین و هیجان‌انگیزترین مسابقات موتورسواری در سطح جهانی است که هرساله توجه میلیون‌ها نفر را از سراسر جهان به خود جلب می‌کند. این مسابقات به دلیل سرعت بالا، مهارت‌های فنی پیچیده و رقابت‌های تنگاتنگ میان رانندگان، بسیار محبوب است. در این مقاله، به بررسی تاریخچه موتو جی پی، تقویم مسابقات و قهرمانان این رشته می‌پردازیم.
تاریخچه موتو جی پی؛ مسابقه‌ای پرهیجان برای هواداران این رشته!
مسابقات موتو جی پی یکی از معتبرترین و پرهیجان‌ترین مسابقات موتورسواری جاده‌ای در سطح جهانی است. در این مسابقات، بهترین و مستعدترین ورزشکاران موتورسواری جهان با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.
همچنین، خرید موتور سیکلت مناسب برای مسابقات موتو جی پی نیازمند توجه به ویژگی‌های خاصی است که توانایی عملکرد در این رقابت‌های حرفه‌ای را تضمین کند.
با بیش از 65 سال قدمت، موتو جی پی یکی از قدیمی‌ترین مسابقات قهرمانی جهانی در رشته موتورسواری و اتومبیلرانی به شمار می‌رود و برگزاری نخستین فصل این مسابقات به سال 1949 بازمی‌گردد.
آغاز مسابقات موتو جی پی
مسابقات موتو جی پی در ابتدا با عنوان مسابقات جایزه بزرگ موتورسواری در چندین کشور (اوایل قرن بیستم) برگزار شد. در سال 1904، فدراسیون جهانی موتورسواری (FIM) با نام قبلی فدراسیون جهانی کلوپ موتورسوارها (FICM) شروع به کار کرد و پس‌ازآن در سال 1938، این فدراسیون تصمیم گرفت مسابقات قهرمانی موتورسواری را در اروپا سازماندهی کند.
- بیشتر بخوانید: بررسی بهترین موتور سیکلت های ارزان بازار ایران
برگزاری این مسابقات با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف شد و پس از پایان جنگ، وقتی وضعیت سوخت (سال 1949) بهبود یافت، بار دیگر به‌طور رسمی با نام موتو جی پی برگزار شد.
سال‌های اولیه و پیشرفت‌های فنی
در اولین فصل مسابقات موتو جی پی، رقابت‌ها در چهار کلاس مختلف برگزار می‌شد:
- cc 500 (کلاس برتر)
- cc 350
- cc 250
- cc 150
همچنین، یک کلاس cc 600 سایدکار هم وجود داشت. در این سال، لسلی گراهام، موتورسوار بریتانیایی، با موتورسیکلت AJS در کلاس cc 500 قهرمان شد. همچنین، فرِدی فریت، هم‌وطن او، با موتورسیکلت ولوستر در کلاس cc 350 به مقام قهرمانی رسید.
ایتالیایی‌ها هم در کلاس‌های پایین‌تر، به‌خصوص در کلاس‌های cc 250 و cc 125، بارها قهرمان شدند. در دهه 1950، کمپانی‌های ایتالیایی مثل موتو گوتزی (Moto Guzzi)، ام‌وی آگوستا (MV Agusta)، گیلرا (Gilera) و موندیال (Mondial) در این مسابقات حکمرانی کردند.
ام‌وی آگوستا به‌خصوص در سال‌های 1958 تا 1960 توانست در تمام کلاس‌ها قهرمانی‌های پیاپی کسب کند و درمجموع بین 1958 تا 1974، 16 عنوان قهرمانی در کلاس 500cc به دست آورد.
- بیشتر بخوانید: تجهیزات سفر با موتور سیکلت
ظهور ژاپنی‌ها و رقابت با ایتالیایی‌ها
با شکوفایی صنعت موتورسیکلت ژاپن در دهه 1960 میلادی، شرکت‌های ژاپنی مثل هوندا و سوزوکی به‌سرعت وارد رقابت‌های موتو جی پی شدند. هوندا (1961) در کلاس‌های 350cc و 250cc به قهرمانی رسید و در سال 1966 توانست در کلاس 500cc به عنوان قهرمانی دست پیدا کند.
این پایان دوران یکه‌تازی MV Agusta در کلاس cc 500 بود.
همچنین، سوزوکی در سال 1962 در کلاس cc 50 قهرمان شد و رقابت‌های این دهه، به‌ویژه با حضور جیاکومو آگوستینی (Giacomo Agostini)، پرافتخارترین موتورسوار تاریخ موتو جی پی، هیجان بیشتری پیدا کرد.
آگوستینی با کسب 15 عنوان قهرمانی (10 بار به‌طور متوالی) یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های تاریخ این مسابقات محسوب می‌شود. در سال 1968، او در 2 کلاس cc 500 و cc 350 به قهرمانی رسید که یکی از بهترین رکوردهای تاریخ موتو جی پی به شمار می‌رود.
دوران افول برخی برندها و حکمرانی ژاپنی‌ها
با پایان دهه 1960، افزایش هزینه‌ها و تغییر قوانین، برخی از برندهای بزرگ از مسابقات خارج شدند. هوندا برای مدت 12 سال از این رقابت‌ها کناره گرفت و این شرایط باعث شد سوزوکی به مدت 7 سال در کلاس 500cc پادشاهی کند.
با بازگشت هوندا در سال 1983، رقابت اصلی در این کلاس میان دو برند ژاپنی هوندا و یاماها تقسیم شد. البته این رقابت همچنان ادامه دارد.
ورود به دوران مدرن و تغییر در قوانین
در سال 2002، با تغییر عمده قوانین و طراحی موتورها، دورانی تازه در تاریخ موتو جی پی آغاز شد. تحول در قوانین به‌خصوص در کاهش مصرف سوخت و استفاده از موتورهای چهار زمانه، باعث شد موتورهای چهار زمانه cc 990 به رقابت‌ها وارد شوند.
همچنین، هیچ تیمی از موتورهای دو زمانه در سال 2003 استفاده نکند. در سال 2007، حجم موتورها به cc 800 کاهش یافت و بار دیگر در سال 2012 به cc 1000 رسید.
- بیشتر بخوانید: آشنایی با بهترین موتور سیکلت های 200 سی سی بازار ایران
ظهور والنتینو روسی و قهرمانی‌های پیاپی
والنتینو روسی (Valentino Rossi)، یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین نام‌ها در تاریخ موتو جی پی، در این دوران موفقیت‌های بزرگی به دست آورد. او در فاصله سال‌های 2000 تا 2004 توانست 5 سال پیاپی قهرمان شود و در سال‌های بعد همواره در بالاترین سطح رقابت کرد.
او به دلیل استراتژی‌های هوشمندانه، مهارت‌های فنی و شخصیت جذابش در شمار محبوب‌ترین ورزشکاران جهان قرار گرفت. در سال 2007، کیسی استونر از تیم دوکاتی توانست قهرمانی این فصل را از آن خود کند، اما پس‌ازآن، والنتینو روسی بار دیگر در سال‌های 2008 و 2009 به مقام قهرمانی رسید.
رکوردهای جدید و ظهور مارک مارکز
در سال‌های اخیر، مارک مارکز (Marc Márquez) اسپانیایی به یکی از بزرگ‌ترین قهرمانان موتو جی پی تبدیل شد. او در نخستین سال‌های حضور خود در کلاس cc 500 توانست به عنوان جوان‌ترین قهرمان تاریخ این مسابقات برسد و در فصل 2014 نیز در شمار رکوردداران موتو جی پی باشد.
مارکز توانست تحولی در تاریخ رقابت‌های موتو جی پی به وجود آورد و به یکی از رقبای جدی برای قهرمانان قبلی مانند والنتینو روسی تبدیل شود.
تقویم موتو جی پی 2025
تقویم موتو جی پی هرساله شامل مجموعه‌ای از مسابقات در پیست‌های مختلف در سراسر جهان می‌شود. شروع این مسابقات اغلب از ماه مارس است و تا نوامبر ادامه دارد. در طول سال، موتو جی پی در کشورهای گوناگون ازجمله اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، استرالیا و ایالات‌متحده برگزار می‌شود.
- بیشتر بخوانید: بررسی انواع لنت ترمز موتور سیکلت
جدول زیر، تقویم موتو جی پی 2025 را نشان می‌دهد و شامل تاریخ‌ها و مکان‌های مسابقات می‌شود:
|
پیست |
کشور | گراند پری | تاریخ آغاز | تاریخ پایان |
| پیست بین‌المللی چانگ (Chang International Circuit) | تایلند | GP1 | 28 فوریه | 2 مارس |
| پیست ترماس ده ریو هوندو (Termas de Río Hondo | آرژانتین | GP2 | 14 مارس | 16 مارس |
| پیست مدارهای آمریکای مرکزی (Circuit of the Americas | ایالات متحده | GP3 | 28 مارس | 30 مارس |
| پیست بین‌المللی لوسیل (Lusail International Circuit | قطر | GP4 | 11 آوریل | 13 آوریل |
| پیست خیرز – آنخل نیوتو (Circuito de Jerez – Ángel Nieto) | اسپانیا | GP5 | 25 آوریل | 27 آوریل |
| پیست لو مان (Le Mans) | فرانسه | GP6 | 9 مه | 11 مه |
| پیست سیلورستون (Silverstone Circuit) | بریتانیا | GP7 | 23 مه | 25 مه |
| پیست موتورلند آرگون (MotorLand Aragón) | آرگون | GP8 | 6 ژوئن | 8 ژوئن |
| پیست موتو جی پی موگلو (Autodromo Internazionale del Mugello) | ایتالیا | GP9 | 20 ژوئن | 22 ژوئن |
| پیست تی تی آسن (TT Circuit Assen) | هلند | GP10 | 11 جولای | 13 جولای |
| پیست اتوموتودرم برنو (Automotodrom Brno) | جمهوری چک | GP12 | 18 جولای | 20 جولای |
| پیست رد بول رینگ – اسپیلبرگ (Red Bull Ring – Spielberg) | اتریش | GP13 | 17 آگوست | 15 آگوست |
| پیست بالاتون پارک (Balaton Park) | مجارستان | GP14 | 22 آگوست | 24 آگوست |
| پیست بارسلونا-کاتالونیا (Circuit de Barcelona-Catalunya) | کاتالونیا | GP15 | 5 سپتامبر | 7 سپتامبر |
| پیست میسانو مارکو سیمونچلی (Misano World Circuit Marco Simoncelli) | سن مارینو | GP16 | 12 سپتامبر | 14 سپتامبر |
| پیست موبیلیتی ریزورت موتگی (Mobility Resort Motegi) | ژاپن | GP17 | 26 سپتامبر | 28 سپتامبر |
| پیست پرتامینا مندالیکا (Pertamina Mandalika Circuit) | اندونزی | GP18 | 3 اکتبر | 5 اکتبر |
| پیست فیلیپ آیلند (Phillip Island) | استرالیا | GP19 | 17 اکتبر | 19 اکتبر |
| پیست پتروناس سپانگ (Petronas Sepang International Circuit) | مالزی | GP20 | 24 اکتبر | 26 اکتبر |
| پیست آتودرومو اینترنسیونال دو آلگاروه(Autódromo Internacional do Algarve) | پرتغال | GP21 | 7 نوامبر | 9 نوامبر |
| پیست ریکاردو تومو (Circuit Ricardo Tormo) | اسپانیا | GP22 | 14 نوامبر | 16 نوامبر |
مسابقات و پیست‌ها
موتو جی پی در پیست‌های مختلفی برگزار می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از معروف‌ترین پیست‌ها عبارت‌اند از:
– پیست مونزا (Monza): یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین پیست‌های جهان در ایتالیا که به داشتن پیچ‌های فنی‌اش معروف است.
– پیست چتو (Circuit de Catalunya): واقع در اسپانیا، یکی از پیست‌های موردعلاقه رانندگان است که پیچ‌های تندی دارد.
– پیست آشلیتون (Assen): پیست معروف هلندی که به دلیل طراحی خاص خود و پیچ‌های فنی، محبوبیت زیادی در بین طرفداران موتو جی پی دارد.
لیست قهرمانان موتو جی پی
در این بخش از مقاله مجله موتور کبیر می‌خواهیم لیست قهرمانان موتو جی پی را در اختیارتان قرار دهیم.
1. والنتینو روسی (Valentino Rossi)
یکی از بزرگ‌ترین نام‌ها در تاریخ موتو جی پی، «والنتینو روسی» است. این راننده ایتالیایی در طول دوران حرفه‌ای خود به 7 عنوان قهرمانی در کلاس موتو جی پی دست یافت. او به دلیل مهارت‌های فنی برجسته و شخصیت جذاب خود در رسانه‌ها شهرت دارد.
روسی در رقابت‌های مختلفی با رقبای سرسختی همچون «مارک مارکز» و «جورج لورنزو» رقابت کرده است.
- بیشتر بخوانید: علت شاتون زدن موتور سیکلت چیست؟
2. مارک مارکز (Marc Márquez)
یکی دیگر از قهرمانان موتو جی پی، «مارک مارکز» اسپانیایی است. این راننده جوان با توانایی‌های استثنایی خود، در دوران کوتاه و حرفه‌ای‌اش توانست 6 قهرمانی موتو جی پی را به دست آورد. مارکز به دلیل توانایی در کنترل موتور و استراتژی‌های هوشمندانه در شرایط سخت شهرت دارد.
3. خوان میر (Joan Mir)
قهرمان موتو جی پی اهل اسپانیا، خوان میر، در ۱ سپتامبر ۱۹۹۷ در پالما به دنیا آمد. او از سال ۲۰۱۹ موتورسوار رسمی مسابقات موتو جی پی شد و در حال حاضر با تیم هوندا HRC مسابقه می‌دهد. از آن زمان تاکنون، خوان میر یکی از چهره‌های برجسته موتو جی پی است که در سال ۲۰۲۳ به تیم هوندا پیوست.
- بیشتر بخوانید: نحوه نگهداری موتور سیکلت کلیک
4. پدرو آکاستا (Pedro Acosta)
پدرو آکاستا، موتورسوار جوان اسپانیایی، در سال ۲۰۲۱ به موتو۳ قهرمانی جهان پیوست و در اولین سال حضور خود در این رقابت‌ها به قهرمانی رسید. در سال ۲۰۲۳ توانست با هفت پیروزی در موتو ۲ قهرمانی فصل را به دست آورد. از ۲۰۲۴ به تیم ردبول تک۳ در موتو جی پی پیوست و وارد دنیای حرفه‌ای موتو جی پی شد.
5. ماوریک وینیالز (Maverick Viñales)
این موتورسوار اسپانیایی در ابتدا در کلاس ۱۲۵ سی‌سی به مسابقه پرداخت و در سال ۲۰۱۳ موفق به کسب عنوان قهرمانی موتو ۳ شد. سپس در سال ۲۰۱۴ به کلاس موتو ۲ رفت و در سال ۲۰۱۵ وارد موتو جی‌پی شد؛ جایی که برای تیم سوزوکی رقابت کرد و اولین پیروزی خود را در گرندپری بریتانیا به دست آورد.
در سال ۲۰۱۷ وینیالز به تیم یاماها پیوست و در کنار اسطوره‌ای چون والنتینو روسی قرار گرفت. او در این تیم در همان سال 3 پیروزی کسب کرد و به عنوان سوم در رده‌بندی فصل رسید. وینیالز در طول دوران حرفه‌ای خود یکی از موتورسواران برجسته بود و در فصل ۲۰۱۹، در جایگاه سوم قرار گرفت.
در سال‌های اخیر، او با تیم آپریلیا رقابت کرده و در ۲۰۲۴ به عملکردی عالی در موتو جی‌پی رسیده است.
6. آندرئا دوویتزیوسو (Andrea Dovizioso)
موتورسوار ایتالیایی، آندرئا دوویتزیوسو، یکی از برجسته‌ترین قهرمانان موتو جی‌پی، بیشتر دوران حرفه‌ای خود را با تیم دوکاتی گذرانده است. او در سال ۲۰۰۴ در کلاس ۱۲۵ سی‌سی قهرمان شد و سپس به کلاس‌های بالاتر رفت.
دوویتزیوسو در سال ۲۰۰۸ وارد مسابقات موتو جی‌پی شد و در تیم‌های مختلفی مانند هوندا و یاماها حضور داشت. در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، دوویتزیوسو در رده دوم جدول قهرمانی قرار گرفت و با پنج پیروزی و چندین سکو، رقابت‌های نزدیکی با مارک مارکز داشت.
او یکی از پرافتخارترین موتورسواران ایتالیایی در تاریخ موتو جی‌پی است و با عملکرد ثابت خود در تیم دوکاتی، جایگاه ویژه‌ای در این ورزش دارد.
- بیشتر بخوانید: بهترین موتور سیکلت های ایتالیایی
7. دانیلو پتروچی (Danilo Petrucci)
موتورسوار ایتالیایی، دانیلو پتروچی، در حال حاضر برای تیم دوکاتی در مسابقات موتو جی‌پی رقابت می‌کند. او کار خود را از کلاس‌های پایین‌تر آغاز کرد و با عملکردی قوی در مسابقات موتو۲ به‌سرعت در دنیای موتو جی‌پی شناخته شد.
پتروچی پس از پیوستن به تیم‌های مختلف در طول سال‌ها، به‌ویژه با دوکاتی، توانست موفقیت‌هایی را به دست آورد و در برخی از مسابقات موتو جی‌پی به روی سکو برود. معروف‌ترین دستاورد او، پیروزی در گرندپری ایتالیا در سال ۲۰۲۰ بود که به یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های حرفه‌ای‌اش تبدیل شد.
پتروچی یکی از موتورسواران باتجربه و ثابت در دنیای موتو جی‌پی است.
8. الکس رینز (Álex Rins)
موتورسوار اسپانیایی، الکس رینز، از بارسلونا، یکی از چهره‌های برجسته دنیای موتو جی‌پی است. رینز در ابتدا در کلاس‌های پایین‌تر موتو۳ و موتو۲ به موفقیت‌های چشمگیری دست یافت. او پس از پیوستن به تیم Suzuki Ecstar در موتو جی‌پی، توانست جایگاه خود را در میان بهترین‌ها تثبیت کند.
در سال ۲۰۱۹، رینز اولین پیروزی خود را در این کلاس به دست آورد و در ۲۰۲۰ نیز با کسب مقام سوم در جدول جهانی، به اوج رسید. رینز در فصل ۲۰۲۳ برای تیم LCR Honda رقابت کرد و در فصل ۲۰۲۴ به تیم Monster Energy Yamaha پیوست. با ۱۸ پیروزی در مسابقات گرندپری، او یکی از موفق‌ترین موتورسواران جهان است.
9. برد بیندر (Brad Binder)
یکی دیگر از رکورد داران موتو جی پی، برد بیندر از آفریقای جنوبی است. او حرفه خود را در مسابقات ملی آغاز کرد و سپس در کلاس موتو3 به موفقیت‌های بزرگی دست یافت و در سال 2016 با کی‌تی‌ام قهرمان جهان شد.
این پیروزی او را به سومین موتورسوار آفریقای جنوبی تبدیل کرد که در تاریخ مسابقات موتورسواری جهان، پس از کُرک بالینگتون و جان اکرولد، به قهرمانی رسید. پس از انتقال به کلاس موتو2، بیندر به موفقیت‌های چشمگیری دست یافت و در سال 2019 به مقام نایب‌قهرمانی جهان رسید.
از سال 2020، او در کلاس موتوGP با تیم رد بول کی‌تی‌ام رقابت کرد و در همان سال اولین پیروزی خود را در مسابقات جایزه بزرگ جمهوری چک به دست آورد و عنوان بهترین تازه‌وارد را از آن خود کرد.
تا پایان فصل 2024، او 17 پیروزی در مسابقات گراندپری کسب کرده است و همچنان یکی از رقبای قدرتمند در کلاس برتر محسوب می‌شود.
10. پول اسپارگارو (Pol Espargaró)
موتورسوار اسپانیایی، پول اسپارگارو، با پیروزی در مسابقات موتو۲ در سال ۲۰۱۳ به شهرت رسید و قهرمان جهان در این کلاس شد. اسپارگارو در ابتدا حرفه خود را در مسابقات اسپانیایی موتورسواری آغاز کرد و در سال ۲۰۰۶ به عنوان جوان‌ترین راننده دارای امتیاز در مسابقات جهانی شناخته شد.
او پس از انتقال به کلاس موتو۲، موفقیت‌های بسیاری کسب کرد. سپس وارد کلاس موتوGP شد و در تیم‌های مختلفی مانند یاماها و KTM مسابقه داد. او بهترین نتیجه خود را در این کلاس در سال ۲۰۲۰ با کسب جایگاه پنجم در جدول کلی به دست آورد.
همچنین، پول اسپارگارو در مسابقات ۸ ساعته سوژوکا در چندین سال با تیم‌های مختلف به پیروزی رسید.
موتو جی پی؛ یکی از مسابقات محبوب و پرهیجان جهانی!
در این مطلب به بررسی کامل مسابقات پرطرفدار موتو جی پی پرداختیم. یکی از معتبرترین و هیجان‌انگیزترین رشته‌های ورزشی در جهان، موتو جی پی است. از آغاز این مسابقات در سال 1949 تا ظهور قهرمانان بزرگ مانند جیاکومو آگوستینی، والنتینو روسی، مارک مارکز و بسیاری دیگر، موتو جی پی همیشه میدانی برای نمایش مهارت‌های فنی و استراتژی‌های پیچیده بود. با توجه به تقویم گسترده و رقابت‌های تنگاتنگ در پیست‌های مختلف جهان، طرفداران این ورزش می‌توانند منتظر فصل‌های هیجان‌انگیز و رکوردشکنی‌های جدید در سال 2025 باشند.
ارتباط با کبیــــر موتور