بررسی مهم‌ترین مسابقات موتورسواری در ایران و جهان
سال‌هاست که مسابقات موتورسواری یکی از جذاب‌ترین ورزش‌های سطح جهان محسوب می‌شود. کمتر از یک قرن از اولین مسابقه موتورسواری جهانی نگذشته و این رشته ورزشی، به یکی از محبوب‌ترین تفریحات در سراسر دنیا تبدیل شده است.. در ایران نیز موتورسواری حرفه‌ای در سال‌های اخیر به شکل چشمگیری رشد کرده است. با وجود چالش‌ها و محدودیت‌ها، مسابقات موتورسواری کشور توانسته‌اند طرفداران زیادی را جذب این رشته کنند.
در ادامه قصد داریم به معرفی برخی از مهم‌ترین مسابقات موتورسواری در ایران و جهان بپردازیم. برای اطلاعات بیشتر و مطالعه مقالات مرتبط، به مجله کبیرموتور سر بزنید.
مهم‌ترین مسابقات موتورسواری در جهان
مسابقات موتور سواری جهانی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. از جمله این دسته‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسابقات جاده آسفالت
- مسابقات موتورکراس
- مسابقات مسیر رانی اندرو
- مسابقات جاده‌ای
- مسابقات درگ
- مسابقات رکوردزنی
- و مسابقات صعود به ارتفاع
اما مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مسابقات که طرفداران زیادی هم در سراسر جهان دارند، شامل زیر می‌شوند:
- مسابقات موتو جی پی (GP)
- مسابقات سوپر بایک
- مسابقات موتورکراس
- مسابقات رالی داکار
- مسابقات Isle of Man TT
- مسابقات اندرو و…
1. مسابقات MotoGP
مسابقات MotoGP یکی از معروف‌ترین و معتبرترین مسابقات موتور سواری در جهان است که قدمت آن به سال 1949 برمی‌گردد. پس از جنگ جهانی دوم این مسابقات به یکی از محبوب‌ترین رویدادهای ورزشی تبدیل شد. در این مسابقات، تنها می‌توان از موتورسیکلت‌های خاصی که برای استفاده در پیست‌ها ساخته شده‌اند، استفاده کرد.
مسابقات MotoGP در پیست‌های مختلفی در سراسر جهان برگزار می‌شود که برخی از آن‌ها شهرت جهانی دارند. این رقابت‌ها در کلاس‌های مختلفی همچون Moto3 (با حجم ۲۵۰ سی‌سی)، Moto2 (با حجم ۶۰۰ سی‌سی) و MotoGP (با حجم ۱۰۰۰ سی‌سی) برگزار می‌شود. هر فصل از این رقابت‌ها، شامل ۱۷ مسابقه در کشورهای مختلف است. برای ورود به مسابقات MotoGP، شرکت‌کنندگان ابتدا باید مراحل مقدماتی مانند Moto3 و Moto2 را با موفقیت پشت سر بگذارند.
در این سری از مسابقات، علاوه بر سرعت، عوامل دیگری هم اهمیت دارند که عبارت‌اند از: دقت، استراتژی و مهارت‌های فنی موتورسوار. این مسابقات تحت نظارت دقیق فدراسیون بین‌المللی موتورسواری (FIM) برگزار می‌شود و به همین جهت بحث ایمنی و طراحی موتورسیکلت‌ها اهمیت زیادی دارد.
2. مسابقات Superbike World Championship
مسابقات سوپربایک که به اسم SBK یا WorldSBK نیز شناخته می‌شود، یکی از هیجان‌انگیزترین رقابت‌های موتورسواری در جهان است. این مسابقات اولین بار در سال 1988 برگزار شد. موتورسیکلت‌های مورد استفاده در این مسابقات، همان موتورسیکلت‌های معمولی هستند که با هدف شرکت در مسابقات، تقویت شده‌اند. برخلاف MotoGP که فقط موتورسیکلت‌های مخصوص مسابقه در آن شرکت می‌کنند، موتورسیکلت‌های مورد استفاده در سوپربایک از نوع جاده‌ای هستند و پس از تغییرات و اصلاحات، برای استفاده در خیابان‌های معمولی هم منع استفاده ندارند.
موتورسیکلت‌های مسابقات سوپربایک باید از نظر ظاهر همچنان شبیه به نمونه‌های تولید شده در کارخانه باشند، اما اعمال تغییرات فنی برای بهبود عملکرد آن‌ها مجاز است. این تغییرات شامل تقویت حجم موتور به 750 تا 1000 سی‌سی برای انجین‌های دو و سه سیلندر و 800 تا 1200 سی‌سی برای انجین‌های چهار سیلندر است. نکته مهم اینکه انجین این موتورها باید از نوع چهارزمانه باشد. علاوه بر این تمام تغییرات هم باید طبق قوانین تعیین‌شده توسط فدراسیون بین‌المللی موتورسواری (FédérationInternationale de Motocyclisme) انجام شود.
مسابقات سوپربایک در قالب دو رقابت جداگانه در یک روز برگزار می‌شود. به این صورت پس از مسابقه اول، شرکت‌کنندگان فرصت کافی برای تعمیر و تنظیم مجدد موتورسیکلت‌های خود دارند. در هر مسابقه، امتیازاتی به تیم‌ها و موتورسواران اختصاص داده می‌شود. در انتها، موتورسوار و تیمی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد، به ترتیب به‌عنوان قهرمان سال و تیم قهرمان معرفی می‌شوند.
3. مسابقات Motocross
مسابقات موتورکراس یکی از چالش‌برانگیزترین رقابت‌های موتورسواری در شاخه جاده خاکی است. این مسابقات اولین بار در دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز و با گذشت زمان به یکی از اصلی‌ترین مسابقات جهانی تبدیل شد. برخلاف مسابقات جاده آسفالت، موتورکراس در پیست‌های خاکی، شنی، گِلی و حتی یخی برگزار می‌شود. یکی از هیجان‌انگیزترین بخش‌های مسابقات موتورکراس، پرش‌های نمایشی است. موتورسواران با سرعت ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت به سمت سکوهای پرش حرکت می‌کنند و با ارتفاعی نزدیک به ۲۰ متر، حرکات نمایشی زیبایی اجرا می‌کنند.
در این مسابقات، حداکثر ۴۰ موتورسوار به‌طور هم‌زمان در یک خط استارت قرار می‌گیرند و با آغاز مسابقه به سمت موانع طبیعی و مصنوعی حرکت می‌کنند. مسیر مسابقه معمولاً حدود ۱ کیلومتر است و موتورسواران باید این مسیر را بسته به قوانین مسابقه، بین ۱۰ تا ۲۵ بار طی کنند. برنده کسی است که زودتر از دیگران به خط پایان برسد. مسابقات موتورکراس به‌صورت جهانی و همچنین به شکل لیگ‌های ملی در کشورهایی مانند آمریکا، بریتانیا و اسپانیا برگزار می‌شود.
موتورسیکلت‌های مورد استفاده در این مسابقات از نوع آفرود هستند. این موتورسیکلت‌ها برای پرش‌های بلند و حرکت در مسیرهای ناهموار طراحی شده‌اند. این موتورسیکلت‌ها سیستم‌های تعلیق پیشرفته‌ای دارند که ضربات شدید را به خوبی جذب می‌کنند. حجم موتور این موتورسیکلت‌ها بسته به کلاس مسابقه، بین ۱۲۵ تا ۴۵۰ سی‌سی متغیر است.
بیشتر بدانید: اگر به دنبال هیجان و ماجراجویی در مسیرهای خاکی و مسابقات آفرود هستید، انتخاب یک موتورسیکلت با طراحی و مشخصات فنی مناسب، اولین و مهم‌ترین قدم است. در حالی که حجم موتور ۱۲۵ سی‌سی برای شروع گزینه‌ی محبوبی است، برای تجربه‌ی واقعی قدرت و عملکرد در کلاس کراس و اندرو، بهتر است نگاهی به مدل‌های تخصصی‌تر بیندازیم.
در میان محصولات موجود، دو گزینه به‌طور ویژه برای علاقه‌مندان به این سبک خودنمایی می‌کنند:
- موتورسیکلت هانست ۲۴۹ (طرح CRF): این موتورسیکلت به‌عنوان طراح هوندا CRF ، یک گزینه عالی برای کسانی است که به دنبال قدرت و استایل یک موتور کراس حرفه‌ای هستند. حجم موتور ۲۴۹ سی‌سی آن توان کافی برای عبور از موانع چالش‌برانگیز و تجربه‌ی یک سواری هیجان‌انگیز را فراهم می‌کند.
- موتورسیکلت A1 (طرح Honda XR): این مدل نیز با الگوبرداری از سری محبوب هونداXR ، گزینه‌ای ایده‌آل برای مسیرهای دوگانه (Dual-Sport) و آفرود است. طراحی مقاوم و سیستم تعلیق کارآمد آن، A1 را به انتخابی قابل اعتماد برای ماجراجویی در طبیعت تبدیل کرده است.
4. رالی داکار Dakar Rally
رالی داکار یکی از دشوارترین و نفس‌گیرترین مسابقات موتور سواری خارج جاده‌ای در جهان است که هر ساله برگزار می‌شود. این مسابقه اولین بار در سال 1977 آغاز شد. تا چند سال قبل مسیر این مسابقات از شهر پاریس در فرانسه شروع می‌شد و پس از گذر از داکار در سنگال به صحرای بزرگ آفریقا می‌رسید. در سال 2009 مسیر این مسابقات دست‌خوش تغییر شد و در حال حاضر این مسابقه در مناطق دیگری همچون آمریکای جنوبی و عربستان سعودی برگزار می‌شود.
مسیر مسابقات رالی داکار به‌طور معمول حدود 8500 کیلومتر است. موتورسواران در مسیر خود باید از مسیرهای صعب‌العبوری مثل شنزارها، گل‌ولای، صخره‌ها، علفزارها و بیابان‌ها گذر کنند. در این مسابقه استقامت، مهارت و آمادگی فنی حرف اول را می‌زند. این مسابقات به‌صورت تیمی نیز برگزار می‌شود و هر تیم می‌تواند با دو شرکت‌کننده و پشتیبانی تیم فنی وارد رقابت شود.
موتورسیکلت‌های مورد استفاده در رالی داکار مشخصات خاصی دارند. این موتورها معمولاً دو سیلندر و حجمی بین 450 تا 600 سی‌سی دارند. سیستم تعلیق پیشرفته این موتورسیکلت‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده که بتوانند ضربات شدید ناشی از مسیرهای ناهموار را به خوبی جذب کند. مخزن سوخت این موتورها نیز سه برابر بزرگ‌تر از موتورسیکلت‌های معمولی است. این موتورسیکلت‌ها برای رفع نیاز به آب موتورسواران، مجهز به قمقمه‌های آب هم هستند.
زمان‌بندی و هماهنگی با تیم پشتیبانی نقش مهمی در موفقیت شرکت‌کنندگان دارد. این مسابقه یکی از خطرناک‌ترین رقابت‌های جهان است. از این رو فدراسیون بین‌المللی موتورسواری، قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای این مسابقه در نظر می‌گیرد.
5. مسابقات Isle of Man TT
مسابقات Isle of Man TT یکی از خطرناک‌ترین رویدادهای موتورسواری جاده‌ای در جهان است که هر ساله در جزیره‌ای کوچک میان انگلستان و ایرلند برگزار می‌شود. این مسابقه که قدمتی بیش از یک قرن دارد، اولین بار در سال 1907 برگزار شد.
مسیر این رقابت طولی حدود 60 کیلومتر دارد و از جاده‌های معمولی جزیره عبور می‌کند. مسیر این مسابقه بیش از 226 پیچ و ارتفاعات گوناگون تا 400 متر دارد و به همین دلیل یکی از سخت‌ترین مسابقاتی است که قدرت، مهارت و جسارت موتورسواران را می‌سنجد. سرعت میانگین موتورسواران در این رقابت بیش از 200 کیلومتر در ساعت است و در بعضی قسمت‌ها به بالای 330 کیلومتر در ساعت نیز می‌رسد.
مسابقات Isle of Man TT در قالب تایم تریل برگزار می‌شود. هر موتورسوار به‌صورت جداگانه و در فاصله زمانی مشخصی شروع به حرکت می‌کند و زمان کلی طی مسیر ملاک اصلی مسابقه خواهد بود. این مسابقات در هفت کلاس مختلف از جمله Senior TT و Superbike TT برگزار می‌شود. در کلاس‌های اصلی، تعداد دورها معمولاً بین 4 تا 6 دور است. نکته جالب اینکه این رویداد به مدت دو هفته برگزار می‌شود؛ هفته اول برای تمرین و آشنایی موتورسواران با مسیر و هفته دوم به برگزاری مسابقات اصلی اختصاص داده شده است.
6. مسابقات Enduro
مسابقات اندورو یکی از چالش‌برانگیزترین رقابت‌های موتورسواری آفرود است که تمرکز اصلی آن بر استقامت موتورسواران و مدیریت دقیق زمان است. در این مسابقات، موتورسواران باید مسیر پرپیچ‌وخم و دشواری به طول حداقل 16 کیلومتر را طی کنند.
یکی از رایج‌ترین انواع مسابقات اندورو، Time Card Enduros است. در این رقابت‌ها، مسیر به نقاط مشخصی تقسیم می‌شود که به هر کدام اصطلاحاً Lap گفته می‌شود. شرکت‌کنندگان باید در زمان‌های تعیین‌شده، نه زودتر و نه دیرتر، به این نقاط برسند. به همین دلیل، مدیریت زمان یکی از اصول کلیدی موفقیت در این مسابقات است.
مسیر این مسابقات معمولاً شامل بخش‌هایی با عرض‌های متفاوت می‌شود. در قسمت‌های باریک، موتورسواران باید با چالش عبور از موانع روبه‌رو شوند. مسابقات اندورو بین 3 تا 4 ساعت طول می‌کشد. با این حال، رقابت‌هایی با مدت زمان طولانی‌تر نیز وجود دارند. برخی از مسابقات مثل رقابت‌های قهرمانی جهانی، حتی به چند روز هم می‌رسند. در مسابقات چند روزه، تعمیر موتورسیکلت تنها در بازه‌های زمانی محدود و مشخصی امکان‌پذیر است. در زمان استراحت هم موتورسیکلت‌ها تحت نظارت برگزارکنندگان نگهداری می‌شوند تا از هرگونه دست‌کاری آن‌ها جلوگیری شود.
مهم‌ترین مسابقات موتورسواری در ایران
مسابقات موتور سواری در ایران با استقبال گسترده‌ای مواجه است و در رشته‌های مختلفی برگزار می‌شود. در ادامه به معرفی مهم‌ترین مسابقات می‌پردازیم:
1. مسابقات موتورسواری قهرمانی ایران
مسابقات موتورسواری قهرمانی کشور یکی از معتبرترین رویدادهای ورزشی ایران است که با هدف ارتقای مهارت موتورسواران حرفه‌ای و انتخاب نمایندگان تیم ملی برگزار می‌شود. این مسابقات در رشته‌های مختلفی از جمله اندرو برگزار شده و شرکت‌کنندگان از استان‌های مختلف در آن به رقابت می‌پردازند.
جدیدترین دوره مسابقات قهرمانی اندرو کشور در دی ماه 1403 با حدود 60 موتورسوار در گنبدکاووس برگزار شد. نفرات برتر این مسابقه و مسابقه بعدی که در اسفند ماه در مشهد برگزار می‌شود، در مسابقات جهانی ۱۴۰۴ در ترکیه شرکت خواهند کرد.
این مسابقات در چند کلاس برای موتورسواران حرفه‌ای و آماتور برگزار می‌شود:
- کلاس حرفه‌ای A1: ویژه موتورهای ۲۵۰ سی‌سی چهار زمانه و ۱۲۵ سی‌سی دو زمانه.
- کلاس حرفه‌ای A2: مخصوص موتورهای ۴۵۰ سی‌سی چهار زمانه و ۲۵۰ سی‌سی دو زمانه.
- کلاس آزاد A3: برای موتورهای بالای ۳۰۰ سی‌سی
- کلاس ب (ایرانی): مخصوص موتورهای ساخت داخل.
- کلاس ج (آماتور): برای موتورسواران مبتدی و غیرحرفه‌ای.
برای آشنایی با موتورهای ساخت داخل، مطلب بهترین موتورسیکلت‌های 150 سی‌سی بازار را بخوانید.
2. مسابقات موتور کراس ایران
یکی دیگر از مسابقات موتورسواری که در ایران برگزار می‌شود و اتفاقاً با استقبال خوبی هم روبه‌رو شده، مسابقات موتور کراس است که آخرین دوره آن در پیست ملی موتورکراس آزادی و در آبان ماه برگزار شد. در این مسابقات معمولاً شرکت‌کنندگان در 6 کلاس به رقابت با هم می‌پردازند:
- کلاس 50 سی‌سی
- کلاس 65 سی‌سی
- کلاس 85 سی‌سی
- کلاس 250 سی‌سی
- کلاس پیشکسوتان
- کلاس 450 جوانان
3. مسابقه موتورسواری سرعت (سوپربایک ایران)
آخرین موردی که به آن اشاره خواهیم کرد مسابقات سوپربایک است که آخرین دوره آن در مهرماه 1403 در پیست آزادی تهران برگزار شد. این مسابقات معمولاً در سه کلاس برای بانوان (مینی جی‌پی، ادونچر، 250 سی‌سی) و در شش یا هفت کلاس برای آقایان (مینی جی‌پی، ادونچر، 250 سی‌سی مقدماتی، 250 سی‌سی آسیا کلاب، 250 سی‌سی 4 سیلندر، 1000 سی‌سی، 1000 سی‌سی مقدماتی، 1400 استریت) برگزار می‌شود.
ویژگی‌های مشترک مسابقات موتورسواری در ایران و جهان
مسابقات موتور سواری جهان و ایران به‌واسطه ذات این ورزش و استانداردهای بین‌المللی، ویژگی‌های مشترکی دارند که در ادامه به برخی از این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
1. کلاس مسابقه
مسابقات موتورسواری در ایران و جهان بر اساس نوع موتور، حجم موتور (سی‌سی) و سبک مسابقه (جاده‌ای، آفرود یا سرعت) در کلاس‌های مختلفی برگزار می‌شوند.
2. رعایت استانداردهای ایمنی
ایمنی در مسابقات موتور سواری از اولویت بالایی برخوردار است. به همین دلیل استفاده از کلاه ایمنی، لباس‌های مقاوم در برابر حرارت و ضربه و تجهیزات دیگر مثل محافظ زانو و آرنج، در همه مسابقات داخل ایران و مسابقات جهانی الزامی است.
3. پیست‌های استاندارد
همه مسابقات رسمی اعم از ملی و بین‌المللی باید در پیست‌های استاندارد برگزار شوند. استانداردهای مربوط به پیست‌های موتورسواری توسط فدراسیون‌های ملی و بین‌المللی نظیر FIM مشخص می‌شوند.
4. رده‌بندی مسابقات
مسابقات موتور سواری ایران و جهان به‌صورت رده‌بندی‌شده برگزار می‌شوند. این رده‌بندی‌ها شامل حرفه‌ای، نیمه‌حرفه‌ای و آماتور است تا عدالت در رقابت‌ها حفظ شود.
تأثیر مسابقات موتورسواری بر صنعت و فرهنگ ایران
برگزاری مسابقات موتور سواری ایران اثرات قابل‌توجهی هم در زمینه اقتصادی و هم در بعد اجتماعی و فرهنگی داشته است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
1. تأثیرات بر صنعت
- پیشرفت صنعت موتورسیکلت: برگزاری مسابقات موتورسواری باعث شده که موتورسازان تلاش کنند خود را به استانداردهای جهانی نزدیک کنند.
- ایجاد شغل: برگزاری مسابقات موتورسواری باعث ایجاد مشاغل مختلفی در زمینه‌های تعمیر و نگهداری موتورسیکلت‌ها، ساخت تجهیزات ایمنی و برگزاری مسابقات شده است.
2. تأثیرات بر فرهنگ
- کاهش حوادث در خیابان‌ها: برگزاری مسابقات رسمی موتورسواری باعث شده تا علاقه‌مندان به این ورزش به‌جای موتورسواری پرخطر در خیابان‌ها، هیجان خود را در پیست‌های ایمن و استاندارد تخلیه کنند که این موجب کاهش تصادفات و حوادث جاده‌ای می‌شود.
- ایجاد فرصت‌هایی برای آموزش موتورسواران: این مسابقات فرصت‌هایی برای آموزش موتورسواران به شیوه‌های درست و ایمن فراهم می‌کنند.
چالش‌ها و آینده مسابقات موتورسواری
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های مسابقات موتورسیکلت در آینده، ایمنی است. با توجه به اینکه روزبه‌روز به محبوبیت این رشته در ایران و جهان افزوده می‌شود، یکی از اولویت‌های صنعت موتورسیکلت قطعاً باید بهبود فناوری‌های ایمنی باشد. قوانین زیست‌محیطی مثل استانداردهای Euro 5+ و الزامات جدید برای کنترل تولید آلاینده‌ها، چالش دیگری که بر سر راه این مسابقات قرار دارد. البته این موضوع تا حدی زیادی با گسترش استفاده از موتورهای برقی و هیبریدی حل خواهد شد.
خرید آسان با کبیرموتور
همین امروز موتورسیکلت دلخواه خود را از گروه صنعتی کبیر موتور خریداری کنید و از خدمات پس از فروش عالی ما بهره‌مند شوید. با خرید قسطی موتورسیکلت کبیر، راحت‌تر و زودتر از آنچه تصور می‌کنید، صاحب یک موتورسیکلت خواهید شد.
جمع‌بندی
مسابقات موتورسواری از گذشته تا به امروز، یکی از جذاب‌ترین رویدادهای ورزشی بوده و هستند. در سطح جهانی، مسابقاتی همچون MotoGP، سوپربایک، موتورکراس، رالی داکار،Isle of Man TT و اندرو؛ محبوبیت زیادی دارند. این رقابت‌ها در دسته‌های مختلفی همچون جاده آسفالت، آفرود، درگ و رکورد زنی برگزار می‌شوند و هر کدام چالش‌های خاص خود را دارند. در ایران نیز مسابقات موتورسواری به‌سرعت در حال رشد هستند و مسابقات قهرمانی کشور از جمله مهم‌ترین رویدادها برای پرورش استعدادهای ملی به شمار می‌آید. برای خرید انواع موتورسیکلت‌ها می‌توانید به صفحه محصولات کبیر موتور مراجعه کنید.
ارتباط با کبیــــر موتور