علت جا نرفتن دنده موتور سیکلت؛ راهنمای جامع رفع سفت شدن دنده موتور
بیشتر کسانی که موتور‌سواری را تجربه نکرده‌اند، تصور می‌کنند که نگهداری از موتور و استفاده از آن، کار بسیار آسانی است. اما در حقیقت، موتورسواران با چالش‌های بسیاری مانند خفه کردن موتور، ریپ زدن موتور سیکلت در دور بالا، جا نرفتن دنده و غیره مواجه هستند. سفت‌شدن دنده موتورسیکلت یا بد جا رفتن آن، می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد که ما در این مقاله از مجله کبیر موتور، سعی داریم به‌طور کامل، علت‌های این مشکل را ریشه‌یابی و بهترین راهکارها را برای حل آن معرفی کنیم.
علت جا نرفتن دنده موتور سیکلت چیست؟
بسیاری از موتورسواران با این مشکل مواجه می‌شوند؛ «جا نرفتن دنده موتور»! اما این به چه معنی است؟
هنگامی‌که راکب موتور برای تعویض دنده با مشکل مواجه شده یا برای عوض کردن آن باید فشار غیرعادی را به اهرم وارد کند، اصطلاحاً گفته می‌شود که «دنده جا نمی‌رود» یا «دنده سفت شده» است. در این موقعیت دور موتور افزایش یافته یا اگر دنده در حالت خلاص باشد، گاز هرز می‌رود و راکب باید موتور را متوقف کند.
اما چه دلایلی باعث به وجود آمدن چنین حالتی می‌شود؟ برای جلوگیری از رخداد چنین حالتی، چه اقداماتی باید انجام داد؟ در ادامه به بررسی موردی 5 علت جا نرفتن دنده موتور سیکلت و راه‌های رفع یا جلوگیری از آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
1. احتمالاً اهرم تعویض دنده خراب است؛ ساده‌ترین علت جا نرفتن دنده موتور سیکلت
در مواقعی که دنده موتور سیکلت شما سخت جا می‌رود، ابتدا کافیست نگاهی به اهرم تعویض دنده بیندازید. گاهی کوچک‌ترین شکستگی یا خرابی در اهرم تعویض دنده باعث سفتی آن می‌شود اما به‌راحتی، این مشکل قابل حل است.
۲. از روغن موتور غافل نشوید
از اصلی‌ترین وظایف روغن موتورسیکلت، روان کردن اجزا متحرک موتور و به حداقل رساندن اصطکاک آن‌هاست؛ بنابراین اگر میزان روغن موتورسیکلت شما از حد استاندارد پایین‌تر بیاید، عملکرد قسمت‌های مختلف موتور از جمله دنده دچار مشکل شده و به‌سختی جا می‌رود. از نشانه‌های کمبود روغن موتور، ایجاد سایش و پارگی در زنجیر موتور، داغ کردن موتور و مشاهده رسوب کربن است. برای جلوگیری از این مشکل ابتدا باید بدانید که تعداد دفعات تعویض روغن، بسته به نوع موتور متفاوت است.
عوامل دیگری از جمله طول عمر موتور سیکلت، سواری طولانی‌مدت، نوع روغن مورد استفاده و برند موتورسیکلت، در تعداد دفعات تعویض روغن آن مؤثر است.
در تعویض روغن موتور باید بدانید، کیفیت روغن انتخابی و گرانروی آن بسیار مهم است. پیشنهاد می‌کنیم قبل از اقدام به تعویض روغن، دفترچه راهنما موتور خود را مطالعه کرده و در نمایندگی یا تعمیرگاه‌های معتبر، تعویض روغن موتور خود را انجام دهید. استفاده از روغن نامرغوب علاوه بر ایجاد مشکلاتی از قبیل جا نرفتن دنده موتور سیکلت، می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به صفحه کلاچ، پیستون، سیلندر و سوپاپ‌های موتور وارد کند.
روغن‌های موتور نسبت به طبیعی، نیمه مصنوعی و مصنوعی بودن‌شان مدت‌زمان فرسایش یا خرابی متفاوتی دارند؛ اگر از روغن‌های طبیعی استفاده می‌کنید بهتر است هر 3000 تا 3200 کیلومتر روغن موتور خود را تعویض کنید. این عدد در روغن‌های نیمه مصنوعی حدود 8000 کیلومتر و در مصنوعی حدود 12800 کیلومتر است. توجه داشته باشید که کیفیت مواد افزودنی به روغن موتور مانند بازدارنده‌های خوردگی و ضد‌سایش‌ها می‌توانند در عملکرد روغن موتور تأثیر بگذارند.
۳. مشکلی در صفحه کلاچ موتور سیکلت وجود دارد
پیمودن مسافت طولانی با موتور، یکی از علت‌های تاب برداشتن صفحه کلاچ است که در بد جا رفتن دنده موتور سیکلت تأثیر می‌گذارد. اگر صفحه کلاچ موتور شما تاب برداشته یا تمام شود، دنده به خوبی جا نرفته و ممکن است کاهش قابل توجهی در سرعت موتور سیکلت خود مشاهده کنید. دیگر عوامل تأثیرگذار بر سفت شدن دنده موتورسیکلت از سمت صفحه کلاچ، تعویض دنده بدون استفاده از کلاچ یا رها کردن ناگهانی آن، تنظیم نشدن صفحه و نداشتن فضای حرکت کافی برای اهرم آن است. جا نرفتن دنده موتور سیکلت می‌تواند به شل بودن بیش از حد سیم کلاچ یا سفت بودن آن نیز مربوط باشد. هر دو این موارد وقتی کلاچ به‌درستی تنظیم‌نشده، اتفاق میفتد. هنگام تنظیم کابل کلاچ، اطمینان حاصل کنید که فضای کافی در اختیار سیم وجود داشته باشد.
۴. گیربکس موتور
گیربکس به زبانی ساده موظف است قدرت را از موتور به چرخ‌ها انتقال دهد. هر گیربکس از تعدادی دنده تشکیل شده که به موتور اجازه می‌دهد در سرعت‌های متفاوت حرکت کند. بعضی اوقات گیرکردن یک جسم خارجی میان دنده‌ها باعث جا نرفتن دنده موتور سیکلت می‌شود. علاوه بر این، اتصال نادرست دنده‌ها و خم‌شدن محور اصلی دنده نیز می‌تواند از علت‌های بد جا رفتن دنده موتور سیکلت باشد.
۵. ایراد در زنجیر، از رایج‌ترین دلایل جا نرفتن دنده
احتمالاً شما نیز موتورسوارانی را دیده‌اید که در کنار خیابان با دست‌های روغنی و سیاه مشغول به تعمیر زنجیر موتور‌سیکلت‌شان هستند. یکی از دلایل جا نرفتن دنده موتور سیکلت، می‌تواند مربوط به زنجیر آن باشد.
اگر موتور خود را تازه خریده‌اید یا به‌تازگی زنجیر آن را عوض کرده‌اید، چندان خیالتان راحت نباشد چراکه حتی با وجود نو بودن آن هم می‌توانید شل‌شدگی زنجیر و درنهایت سفت شدن دنده را تجربه کنید.
به‌منظور اطمینان از سلامت زنجیر، کافیست آستین‌ها را بالا زده و با یک دستکش آن را از سمتِ چرخ عقب موتور بکشید. دقت داشته باشید که اگر زنجیر موتور شما سالم باشد، به‌سختی در جهت چرخ عقب کشیده می‌شود. با این کار می‌توانید فرسودگی و ایرادهای موجود در دندانه زنجیر موتور سیکلت خود را پیدا کنید.
درنهایت برای اطمینان از سلامت کامل موتور خود، چند دوری چرخ عقب موتور را بچرخانید و به حرکت زنجیر دقت کنید. با چرخاندن چرخ عقب فرصت این را دارید که تمام دندانه‌ها را بررسی کنید.
توجه داشته باشید که مقداری فرسودگی طبیعی است و نیاز نیست با مشاهده کوچک‌ترین فرسودگی اقدام به تعویض زنجیر کنید. بهتر است به‌صورت مرتب روغن‌کاری و تمیز کردن زنجیر را در برنامه داشته باشید. مخصوصاً پس از سواری در سطوح خاکی و روزهای بارانی که امکان گل‌آلود شدن آن زیاد است.
علائم دیگری ازجمله حرکت ناگهانی چرخ، احساس ضربه زدن زنجیر، جدا شدن آن از چرخ‌دنده و پرش دندانه‌ها نیز در کنار سفت شدن دنده، می‌توانند بیانگر این موضوع باشند که مشکل موتور سیکلت شما در قسمت زنجیر است.
سخن پایانی؛ مشکل جا نرفتن دنده موتور سیکلت خود را در اسرع وقت برطرف نمایید
تلاش کردیم در این مقاله علت جا نرفتن دنده موتور سیکلت را بررسی و راهکار‌هایی به‌منظور برطرف نمودن آن ارائه کنیم. جلوگیری از جا نرفتن یا سخت جا رفتن دنده موتور سیکلت در بیشتر اوقات با اقداماتی ساده نظیر تنظیم کلاچ، استفاده درست از آن، خرید روغن موتور متناسب با نوع موتور و تعویض به‌موقع آن، تمیزکردن زنجیر و چرخ‌دنده‌ها با اسپری مخصوص و روغن‌کاری آن‌ها امکان‌پذیر است.
گاهی این رسیدگی‌ها نیازمند صرف هزینه و وقت بیشتری مانند تعمیر یا تعویض قطعه خراب و شکسته می‌شود تا به دیگر اجزا موتور آسیب نرساند. امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید واقع شود.
ارتباط با کبیــــر موتور